Kısa Vadede Saç Dökülmesini Azaltma
Kısa Vadede Saç Dökülmesini Azaltma, Saçlarımızı Çoğaltma Yöntemi Bulma Olasılığı Var mı?
Harvard Health Letter den alıntı yapılarak Dr Zafer Ulusan tarafından yazılmıştır.
2008 ağustos ayında yayınlandı.
Kellik tedavisi ilaçlarla, saç ekimi ile ya da her ikisi ile birden yapılır. Ancak son noktayı koyacak olan çözüm metodu için araştırmalar halen devam etmektedir.
Hem erkeklerin hem de kadınların karşılaştıkları en sık saç dökülme tipi androgenetik yani erkek tipi saç dökülmesidir. Bu konuda yapılacak bir şey var mıdır diye araştırdığınızda hem cesaret veren hem de insanı ümitsizliğe sürükleyen araştırmalarla karşılaşabilirsiniz.
Yakın gelecekte saçlarımızı yeniden kazanabileceğimiz kolay bir yol bulunması mümkün görülmemektedir. 1997 deki FDA onayını alan ilaçlardan sonra yeni bir ilaç onayı henüz verilmemiştir. En etkili tedavi yöntemi halen saç ekimidir. Pahalı bir tedavidir. Fiyatı düşer mi henüz bunu gösteren bir belirti yoktur
Fakat bir olumlu not olarak şunu söyleyebiliriz: eğer masrafını karşılayabiliyorsak transplantasyonlar giderek çok tatminkar sonuçlar yaratabilmektedir. Bunun yanında biyoeknolojideki keşifler ile daha az girişimsel olan yöntemler ile soruna bir çare bulunabilme olanağı ortaya çıkabilir
Saç Föllikülerinin Dökülmesi
Bir ergen yaştaki, insanın ortalama 100.000 saç kökü vardır. Saç dökülmesi şeklinde olmaksızın hemen hemen herkesin yaşla birlikte bir miktar saçı dökülebilir. Genetik yatkınlığı olanda yani ebeveynlerinden birinde kellik olan kişilerde tepe bölgesindeki dökülme oransal olarak daha fazladır. Bu dökülme dikkati çekebilecek boyutlarda olabilir. Erkeklerde 50 li yaşlarda 50%, bayanlarda ise 70 li yaşlarda 38% oranında kellik sayılabilecek derecede saç dökülmesi olabilir
Kellik derecesinde saç dökülmesi sayılabilecek olayda tepe bölgesindeki saç folliküllerinin sayısı giderek azalır böylece saçın yeterli yoğunlukta sürdürülebilmesi mümkün olmaz. Normalde her saç follikülü 2 ile 6 yıl süresince büyür, uzar birkaç ay dinlenir ve dökülür. Sağlıklı bir saçlı deride saç folliküllerinin 90% ı büyüme fazındadır.
Saç folliküllerimizin giderek azalması ve boyutlarının küçülmesi sonucu büyüme fazı süre olarak kısalır dinlenme fazı uzar. Sonuçta sorun ikiye katlanmış olur. Hem ince ve zayıf saç kılları meydana gelir hemde daha az sayıda kıl oluşur. Erkeklerin bu durumda üçüncü bir problemleri da ha vardır ki bu bayanlardan çok az rastlanır; follikül sayısı çok azaldığı zaman hepsi birden saç üretimini durdurarak tamamen boş, kel alanların ortaya çıkmasına yol açarlar.
Folliküller saç dökülmesinin kelliğe doğru gittiği durumlarda daha az üretken olurlar bunun nedeni hormon düzeyleridir. 5 alfa redüktaz enzimi testesteronu DHT dihidrotestesterona çevirerek saç folliküllerinin çalışmasını arttıran bir maddeye dönüştürmüş olur. Ancak bu etki ne yazık ki saç kıllarında ters etki gösterir ve saçların dökülmesine yol açar. Vücut kılları ise bu sırada daha fazla uzamakta ve gürleşmektedirler.
Androjenik saç dökülmesi yani alopesisi olan genç erkek ya da bayanlarda daha fazla 5 alfa redüktaz enzimi bulunur. Bayanlarda testesteronu östrojene çeviren enzim düzeyi ise daha düşüktür.
Halen bayan tipi saç dökülmesinin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Araştırmacılar birkaç hormon ve enzimin birlikte DHT ye benzer bir etki yarattığını düşünmektedirler. Östrojen saç dökülmesine karşı koruyucu etkisi olan bir hormondur. Buradan yola çıkarak östrojen -testesteron oranının da bir etkisi olabileceğini düşünmektedirler. Saçlarda incelmenin ergenlikten sonraki her yaşta olabilmesi yanında çoğu bayan ilk kez 50li yaşlarda bu deneyimi yaşar. Bu yaşlarda östrojen düzeyi oldukça aşağı seviyelere inmiştir.
Nazik Olmak
Erken evrelerde saçlarımıza nazikçe davranarak saç dökülmesini oldukça azaltabilirsiniz. Saçlarımız ıslandıkları zaman daha kırılgan olurlar. Bu nedenle bir havluyla yumuşak hareketlerle kurumak çok önemlidir. Fırça ya da tarakla çekiştirmemeliyiz. Saçlarımızı kendi etrafında çevirerek zorlayarak şekil vermeye çalışmamalıyız. Başımızı tırnakla kaşımak bizim hoşumuza gider ama bu saçımıza zarar verebilir. Eğer saçlı deride kaşıntımız varsa buna yönelik bir şampuan kullanmalıyız. Saçlarımıza asılarak şekil vermemeliyiz. Örneğin at kuyruğu yaptığımızda saç köklerini zorlamış oluruz.
Saç dökülmesinin tedavisi için internette çok sayıda tedavi yöntemi bulabilirsiniz . Bazı kombinasyonlar özel formüllü şampuanlar ve bitkisel ilaçlar örneğin Saw palmetto içerikli kapsüller her yerde satılmaktadır ve çok etkili oldukları yönde müşteri yorumları da vardır. Gerçekten çok işe yaradı ! tarzında yazılara inanmamak gerekir. Çünkü bunların etkili olduğuna dair yeterli kanıt yoktur. Paramızı böyle şeylerle boşa harcamamalıyız.
Şüphesiz saç kırıntıları da bir opsiyondur ama bir veya iki yıl sonra değişik nedenlerle işe yaramaz hale gelmektedir.
Aniden olursa neler olur?
Saç dökülmesi birkaç yıl süren bir süreçte dereceli olarak kelliğe doğru giderken, bazı durumlarda kellik çabucak ve aniden karşımıza çıkar.
Bölgesel kellik: Alopesia areata
Otoimmun bir hastalıktır. İnflamatuar hücreler saç köklerindeki hücrelere saldırarak sçların ufak alanlar şeklinde dökülmesini sağlarlar. Kimi hastada birkaç küçük alanda bu olurken bazı hastalar saçlarının tamamını kaybederler.
Telogen Effluvium : Saçın incelerek ani dökülmesi.
Çok fazla saç kılı hep birlikte telogen yani dinlenme fazına girerse burada tipik olarak incelmiş saçlarla karşılaşırız. Kelleşmiş alanlar olmaz. Yastıklarımızda daha çok saç kılı görmeye başlarız. Banyoda tarak veya fırçalarda daha çok saçla karşılaşırız. Hafifçe saçlarımıza asılırsak elimize bir tutam saç gelir.
Hemen hemen fizyolojik strese yol açan herhangi bir şey bunun için tetiği çekebilir.
Çocuk doğurmak, sıkı diyet yapmak, büyük bir ameliyat geçirmek, ağır enfeksiyon geçirmek bunlar arasındadır. 30 dan fazla ilacın telogen effluvium ile ilgisi gösterilmiştir. Heparin, warfarin, lityum, ramipril bunlardan bazılarıdırOnce the cause is eliminated, hair almost always begins growing again, so the trick is identifying, and eliminating, the trigger. After childbirth, an infection, or surgery, the best approach is giving it some time, although several months or more may pass before hair comes back.
Kemoterapi sonucu saç dökülmesi: Anagen effuvium.
Saç dökülmesi telogen effluviuma benzer. Kemoterapinin yan etkisi sonucu anagen fazda bozulma sonucu saç dökülmesi meydana gelir. Saç dökülmesi kemoterapiden 1 veya 2 hafta sonra başlar. Kanser kemoterapisi hücre bölünmesini yavaşlatmak için uygulanır. Saç folliküllerinin görevlerini yapabilmesi için ise hızlı hücre bölünmesi gereklidir.