Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?

Androjenik ya da kalıtımsal saç dökülmesi ve kellik olan tüm erkek ya da bayanların hemen hemen tamamı saç ekimi ile tedavi edilebilir. Diğer tüm kozmetik cerrahi yöntemlerde olduğu gibi en stratejik hasta seçim kriteri kişisel motivasyondur. Kellik oranı fazla olanlarda daha dramatik sonuçlar elde edilebilmekte olup, açıklık olan alan arttıkça daha çok sayıda grefte ihtiyaç duyulmaktadır.

Saç ekimi her zaman saç dökülmesi yapan hastalıklarda en etkili tedavi yöntemi değildir. bazı durumlarda zararlı olup rahatsızlığı arttırabilir. Bununla bağlantılı olarak saç dökülmesini tedavide kullanabileceğimiz tüm yöntemlerin incelenip işe yarayıp yaramayacağının belirlenmesi gereklidir. Özellikle kadınlarda genetik olmayan saç dökülmesi nedenlerinin daha fazla olduğunu bildiğimiz için bu çalışma mutlaka yapılmalı tüm tedavi yöntemleri gözden geçirildikten sonra başka bir yöntem bulunamadıysa saç ekimine karar verilmelidir. Ancak burada şunu da iyi hatırlamak gerekir. Gerek erkek tipi gerekse kadın tipi saç dökülmesinde pek çok vaka saç ekimi ile tedavi edilebilmektedir. Travma ya da cerrahi işlem sonrası oluşan skarların neden olduğu saç dökülmesi, traksiyon yani çekilmeye bağlı olarak meydana gelen saç dökülmesi, peruk kullanımı ya da saçların tek tek kopartılarak oluşan saç dökülmesi saç ekimi ile düzeltilebilir.

Saç ekimi bunun yanında kirpik, kaş, sakal, bıyık, çene bölgesi hatta pubis veya göğüs bölgesi gibi tüm alanlarda ekim yapılarak kılsız alanların kapatılmasında kullanılabilir. Kişiler saç ekimine motive edilmelidirler. Bunu kişiyi saç ekimine ikna etmek olarak değerlendirmemeliyiz. Tam tersine saç ekimine aday olup olmadığını zihinsel ve ruhsal olarak hazır olup olmadıklarını sorgulamalıyız. Bazı cerrahlar gelen kişilerde resmi olarak psikolojik bir değerlendirme yaparlar. Burada uygulanan testte çok sayıda sorulara verilen cevaplarda kişinin yapılması planlanan cerrahi işleme karar verme konusunda yeteri kadar hazır ve yetkin olup olmadığı konusunda emin olmaya çalışılır. Girişim öncesi planlanan prosedürün ne kadar yararlı olup olmayacağı, beklentilerin iyice ayrıntılı bir şekilde anlaşılması detayların anlatılması çok önemlidir. İşlem ondan sonra yapılırsa mutlu olma oranı oran olarak o kadar yüksek olur. Dürüst ve detaylı bir şekilde yapılan işlem öncesi konsültasyon bu proseste son derece önemlidir. Hayallerin mümkün olduğunca gerçekçi olması sağlanmalıdır.

Tıbbi olarak vücudun çok sağlıklı olmaması bazu-ı hastalıkların olması elektif cerrahi işlemlerde potansiyel bir kontrendikasyondur. İşlem öncesi kişiler aspirin ve antikoagülanlar kullanamaz(örneğin warfarin). Medikal durumu karmaşık olan kişilerde cerrahi girişim öncesi değerlendirmede karar vermek için özel bir efor harcanması gereklidir. Yaş tıbbi bir kontrendikasyon değildir. 70 li yaşların sonunda dahi saç ekimi yapılabilir. Ancak yine de iç hastalıkları uzmanından işlem öncesi onay alındığından emin olmak gereklidir.

Prematür erkek tipi kellikten daha çok konservatif düşünmeyi gerektirecek bir durum yoktur. 20 li yaşlarda ergenler ve yetişkinlerde saç dökülmesi kendilerinde büyük oranda rahatsızlık hissetmelerine yol açarlar. Çünkü yaşıtlarının saçları henüz tamamen yerinde durmaktadır. Bu yaştaki gençler yaşlarına uygun olmayan gerçekçi olmayan beklentiler içindedirler. Ön çizgilerini yaşlarına uygun olmayan şekilde isteyebilirler. Daha da kötüsü ileride kullanılmak üzere korunması gereken donör bölge graftlerinin tek saç ekiminde tüketilmesini isteyerek ilerideki dönemlerinde doğal olmayan görünüşlere ve hayal kırıklığına uğramış kişiler olmalarına yol açabilirler.

Genel olarak 20 li yaşlardaki veya daha genç olanların saç ekimini ertelemeye gayret etmek iyi olur. Genç hastalara saç ekimini değerlendirmesi için zaman vermek yerinde bir davranıştır. Konservatif davranmak ve değerlendirmek gereklidir. Eğer kişi ile doktor saç ekimi yapılması konusunda anlaştılarsa nisbeten geride bir saç çizgisi oluşturmak ve tepe bölgesşi için de finasteride ve minoxil kullanmasınuı önermek uygundur. Belki de gelecekte medikal tedavi ile kellik yavaşlatılabilir ya da durdurulabilirse daha az konservatif yaklaşılabilir. Vitiligo veya psoriasis gibi hastalıkları agrave edebileceği için bunlarda saç ekimi öncesi iyi bir inceleme gereklidir.

Aktif Alopesia areata, Lupus ve infeksiyonu olan durumlarda saç ekimi önerilmez. Skar yapıcı alopesiler aktif olduklarında saç ekimine cevap vermezler. Örneğin sistemik lupus eritomatosuz, lichen planopilariz, ve diğer skatrisyel alopesiler bunlar arasında sayılır. Hem erkeklerde hem de kadınlarda donör bölge yeterli ise (bugün ve gelecekte ikinci bir ekim gerekirse) burada donör bölgeden alınan greft sayısı ile ekim yapılması planlanan alana yerleştirilecek yeteri sayıda greft sayısı oranı uygun ise ekim yapılabilir. Bu orana donör / recipient(alıcı bölge) oranı denir.

Saç dökülmesinn ailevi öyküsü iyice araştırılmalı ve standardize edilmiş skalalar üzerinde karşılaştırması yapılmalıdır. Hem erkek hem de bayan vakalarda bu yapılmalıdır. Örneğin Norwood pattern i veya Ludwig patterni.

Yirmili yaşlarındaki çok sık olmayan saçlara sahip donörü bulunan bir kişide ekimde kullanılacak greft sayısı ikiye çarpılarak ileride norwood 7 veya daha da fazla açıklık oluşacağı düşünülerek ekimleri karşılayıp karşılamayacağı hesaplanarak ekime karar verilmelidir. Bu sırada kişinin beklentisi de önemlidir. Bazı kişiler seyrek de olsa ön ve tepe bölgelerinde saç olmasını yeterli görmektedirler. Ama tamamen normal sanki saçlar hiç dökülmemiş gibi bir görüntü sağlamanın hayal edilmemesi beklenmemesi gerektiği kişiye anlatılmalıdır.

Yardımcı tarama teknikleri kantitatif olarak mikriskobik donör alan ölçümleri yapmaya imkan tanımaktadır. Örneğin folliscop ile klinisyene terminal ya da vellus dediğimiz ince minyatürize olmuş kılları görme şansımız olmaktadır. Donör alanda 20% den fazla minyatürize saçı olan gençlerde saç ekiminden maksimum fayda sağlamak çok zordur. Çünkü buradan alınan greftlerin ekildikleri yerlerde dayanıklı olmayacağını tahmin etmek hiç de zor olmaz. Zaman geçtikçe buradan alınan greftlerde de minyatürizasyon başlayacaktır.

13.aralık 2017 de güncellenmiştir. Medscape.
Yazarlar. Jeffrey S Epstein, MD, FACS; Chief Editor: Arlen D Meyers, MD
Dr. Zafer Ulusan tarafından alıntı yapılarak yazılmıştır.